معمولا متخصص قلب برای تشخیص صحیح مشکلات قلبی با منشا عروق کرونر قلب یا حمله قلبی، تست استرس اکو را تجویز می کند. تست استرس اکو همچنین می توانددر تعیین میزان مناسب ورزش انجام شده توسط بیماران قلبی مفید باشد.
انواع تست اکوى قلب
بسته به نوع اطلاعاتی که پزشک نیاز دارد، ممکن است یکی از انواع اکوی قلب زیر را انتخاب کند:
١. اکوی ترانس توراسیک
این اکو یک روش استاندارد و غیر تهاجمی است. تکنسین، ژل را روی سینه ى شما پخش می کند و سپس دستگاهی به نام مبدل را بر روى پوستتان فشار می دهد تا امواج اولتراسوند از طریق قفسه سینه بر روى قلب شما متمرکز شوند. این مبدل صدای موج را از قلب رد می کند. یک رایانه، اکو را به تصاویر متحرک در مانیتور تبدیل می کند.
اگر ریه ها یا دنده ها مانع دید شوند، ممکن است نیاز به تزریق مقدار کمی مایع (عامل کنتراست) داخل وریدی باشد تا ساختار قلب را به وضوح در مانیتور نشان دهد و تصاویر را بهبود بخشد.
٢. اکو مری
اگر با اکوى استاندارد، تصویر واضحى از قلب ایجاد نشود یا دلیلی برای دیدن دقیق قلب و دریچه ها وجود داشته باشد، پزشک ممکن است اکوکاردیوگرام از طریق مری یا همان اکو مری را پیشنهاد کند.
در این روش، یک لوله ى انعطاف پذیر که شامل یک مبدل است، به گلو و مری شما هدایت می شود. از آنجا، مبدل را می توان برای گرفتن عکس های دقیق تر از قلب در محلى قرار داد. در طى این پروسه، داروهایى براى شل شدن مرى به شما داده مى شود.
٣. اکو داپلر
هنگامی که امواج صوتی از طریق گلبول های خون که از طریق قلب و رگ های خونی حرکت می کنند، سیگنال ها را تغییر مى دهند، این تغییرات (سیگنال داپلر) می تواند به پزشک در اندازه گیرى سرعت و جهت جریان خون در قلب کمک کند.
تکنیک داپلر در اکثر اکوکاردیوگرام های ترانس توراسیک و ترانس ازوفاژیال اکوکاردیوگرافی استفاده می شود و می تواند برای بررسی مشکلات جریان خون و فشار خون در شریان های قلب به کار رود. گاهی جریان خون نشان داده شده روی مانیتور، رنگ آمیزی می شود تا به پزشک در تشخیص دقیق مشکل کمک کند.
۴. تست استرس اکو
برخی مشکلات قلبى به ویژه مواردی که عروق کرونر که خون را به عضلات قلب می رسانند، درگیر باشند، فقط در طول فعالیت بدنی رخ می دهد.
در تست استرس اکو ،تصاویر اولتراسوند قلب، قبل و بلافاصله پس از راه رفتن بر روی یک تردمیل یا پا زدن بر روى دوچرخه ثابت گرفته می شود. اگر قادر به ورزش نباشید، ممکن است تزریق یک دارو انجام شود تا قلب همانند ورزش کردن خون را پمپ کند.
عوارض اکو قلب
_اکوکاردیوگرام ترانس توراسیک استاندارد هیچ عارضه اى ندارد. فقط ممکن است هنگام پروسه کمى احساس ناراحتی کنید.
_در طی تست استرس اکو ، ورزش یا دارو ( نه خود اکوکاردیوگرام ) ممکن است به طور موقت ضربان قلب نامنظم ایجاد کند. عوارض جدی مثل حمله قلبی نادر است.
_در اکوکاردیوگرام ترانس ازوفاژیال، ممکن است تا چند ساعت پس از آن گلو درد داشته باشید . به ندرت، ممکن است لوله در داخل گلو ى شما شکسته شود. در طول تست، میزان اکسیژن شما بررسی خواهد شد تا مشکلات تنفسی ناشی از داروهای آرام بخش ایجاد نشود.
استرس اکو چگونه انجام مى شود؟
اکوکاردیوگرافی در حالت استراحت
پزشک ابتدا عملکرد قلب در حالت استراحت را بررسى مى کند. پزشک با قرار دادن ۱۰ تکه کوچک و چسبنده به نام الکترود بر روى مناطق مختلف قفسه سینه شروع می کند. الکترودها به الکتروکاردیوگرافی وصل می شوند. الکتروکاردیوگرام فعالیت الکتریکی قلب، به خصوص تعداد ضربان و نظم آن را اندازه گیری می کند.
سپس، باید به پهلو بخوابید تا پزشک اکوکاردیوگرام در حالت استراحت را انجام دهد. یک ژل مخصوص بر روى پوست شما اعمال می کند و سپس از دستگاهی به نام مبدل استفاده می کند. این دستگاه امواج صوتی را به تصاویر حرکت قلب و ساختارهای داخلی آن تبدیل مى کند.
تست استرس
پس از اکوکاردیوگرافى در حالت استراحت ، باید بر روى تردمیل یا دوچرخه ى ثابت تمرین کنید. طبق شرایط فیزیکی ممکن است از شما خواسته شود میزان شدت تمرین خود را افزایش دهید. احتمالا حدود ۶ تا ۱۰ دقیقه یا تا زمانی که احساس خستگی کنید نیاز است تا ضربان قلب خود را تا آنجا که ممکن است افزایش دهید.
در صورتی که احساس سرگیجه یا ضعف یا درد قفسه سینه یا درد در سمت چپ داشتید، به پزشک خود بگویید.
بلافاصله پس از این که پزشک از شما مى خواهد ورزش را متوقف کنید، سونوگرافی دیگرى را انجام می دهد. در این حالت تصاویر بیشتری از قلب که تحت فشار قرار گرفته است به دست مى آید. پس از آن زمان سرد کردن بدن است. می توانید به آرامی راه بروید تا ضربان قلبتان به حالت عادی بازگردد. پزشک شما الکتروکاردیوگرام، ضربان قلب و فشار خون را تا زمانی که مقادیر به حالت طبیعی باز گردند، کنترل می کند.
دوبوتامین استرس اکو چیست؟
اکوکاردیوگرام (اکو) یک آزمون برای ارزیابی عملکرد و ساختار قلب است. استرس اکوکاردیوگرام یک آزمون برای ارزیابی عملکرد قلب در زمان استرس است. “استرس” را می توان به وسیله تمرین روی یک تردمیل یا دارویى به نام دوبوتامین ایجاد کرد.
اگر قادر به ورزش نباشید، ممکن است دوبوتامین استرس اکو برایتان انجام شود. دوبوتامین را به داخل ورید تزریق مى کنند که باعث می شود قلب سریع تر بتپد و تأثیرات ورزش بر روى قلب را ایجاد می کند.
در اکو، یک مبدل (مانند یک میکروفون) موج های صوتی فراصوت را با فرکانس بسیار بالاى قابل شنیدن تبدیل مى کند. هنگامی که مبدل بر روی قفسه سینه در نقاط و زوایای خاص قرار می گیرد، امواج صوتی فراصوت از طریق پوست و سایر بافت های بدن به سمت بافت قلب ، جایی که امواج یا “اکو” از ساختارهای قلب منعکس مى شوند ، حرکت می کنند . مبدل امواج منعکس شده را بازمى گرداند و آن ها را به یک رایانه مى فرستد. رایانه آن ها را به عنوان تصاویر دیواره های قلب و دریچه ها نشان می دهد.
ممکن است انجام اکوکاردیوگرافی در شرایط زیر ضروری باشد:
هنگامی که دارای صداهای غیرطبیعی قلبی هستید.
هنگامی که دچار درد قفسه سینه غیر قابل توجیه هستید .
هنگامی که دچار یک نقص مادرزادی قلبی می باشید .
هنگامی که دچار حمله قلبی شده اید.
هنگامی که دچارتب روماتیسمی هستید.
پژواک نگاری قلب که با نام‌های سونوگرافی قلب، اکو کاردیوگرافی و اکوی قلب نیز شناخته میشود.
یک روش بدون درد و غیرتهاجمی است که به وسیله امواج صوتی ساختمان داخلی قلب را به نمایش می‌گذارد.
بدین معنا که هیچ گونه جراحی روی بدن شما صورت نگرفته و هیچ وسیله ای وارد آن نمی‌شود.
انواع اکو کاردیوگرافی عبارتند از:
- پژواک نگاری قفسه سینه
- تست استرس قلبی (پژواک نگاری تنشی)
- اکو کاردیوگرافی مری
- پژواک نگاری جنین
برای تشخیص جهت و اندازه گیری سرعت جریان خون در داخل قلب و عروق بزرگ استفاده میشود، در اکو داپلر رنگی، تصاویر رنگی ایجاد میشود که روش دقیقی در ارزیابی ناهنجاری های مادر زادی قلبی و اختلالات دریچه‌ای محسوب می شود. در برخی افراد که نتایج اکوی قفسه سینه به تنهایی قابل تشخیص نباشد و متخصص شک بالینی بالایی به وجود بیماری های خاصی مانند مشکلات دریچه ای یا عفونت های درون قلبی و مشکلات مادرزادی داشته باشد، از اکوی مری استفاده می شود. در این حالت پروب مخصوص اکو، مانند آن چیزی که در اندوسکوپی اتفاق می افتد، از طریق مری به سمت قلب هدایت میشود تا تصویر واضحی از قلب تهیه شود. به این روش اکو مری گفته می شود که برای انجام اکو مری، لازم است بیمار از سه ساعت قبل و دو ساعت بعد از انجام آن از خوردن و آشامیدن خودداری نماید.
در این روش بر خلاف عکس برداری از قلب که با استفاده از اشعه انجام می گیرد، فقط از امواج صوتی استفاده می شود.
- شش سـاعت قبل از اکو ناشتــا باشید.
- حداقل از ۴ ساعت قبل، سیگار نکشید.
جهت رعایت بهداشت، روز مراجعه استحام نمایید.(بهتر است آقایان موهای قفسه سینـه خود را بتراشند).
در صورت داشتن گزارش عمل قلب، عکس قفسه سینه، نوار قلب و یا اکو قبلی حتما آن ها را همراه داشته باشید.
داروهای مصرفی خود را به پزشک یا پرستار اطلاع دهید. زیرا لازم است ۴۸ ساعت قبل از انجام تست، مصرف برخی داروها مانند: ایندرال، متورال، دیلتیازم، کارودیلول، نیتروکانتین، ایزوسورباید و … قطع گردد.
حتما یک نفر همراه داشته باشید.
اکوکاردیوگرافی چه چیز هایی برای پزشک مشخص می کتد؟
- صداهای غیرطبیعی قلب
- عملکرد پمپاژ خون به وسیله ی قلب در بیمارانی که دچار نارسایی قلبی هستند.
- آسیب عضله ی قلب در افرادی که سابقه ی حمله ی قلبی دارند.
- عفونت پرده ی اطراف قلب
- عفونت دریچه های قلبی
- مشحص شدن وجود لخته ی خون یا آمبلی ریوی
- مشخص شدن بیماری های قلبی مادرزادی
- مشخص شدن فیبرلاسیون دهلیزی
- مشخص شدن افزایش فشار ریوی
قبل از انجام تست استرس اکو باید موارد زیر را انجام داد
۱- سه تا چهار ساعت قبل از انجام تست مواد غذایی و نوشیدنی مصرف نکنید.
۲- در روزی که تست را انجام میدهید سیگار نکشید زیرا نیکوتین می تواند با ضربان قلب تداخل داشته باشد.
۳- بدون مشورت با پزشک خود قهوه یا داروهای حاوی کافئین را مصرف نکنید.
۴- اگر دارو مصرف می کنید، از دکتر خود بپرسید که در روز تست داروها را مصرف کنید یا نه. نباید از داروهای قلبی خاصی مانند:
_بتا بلوکرها
_ isosorbide-dinitrate
_ isosorbide-mononitrate(Isordil Titradose)
_ نیتروگلیسرین
۵- قبل از تست استفاده کنید. اگر برای کنترل دیابت دارو مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید.
۶- لباس های راحت و گشاد بپوشید. چون ورزش انجام خواهید داد، کفش های مناسب ورزش و پیاده روی بپوشید.
تست استرس اکوکاردیوگرافی بسیار قابل اعتماد است پزشک نتایج آزمون را برای شما توضیح می دهد. اگر نتایج طبیعی باشد یعنی قلب شما به درستی کار می کند و عروق خونی به علت بیماری عروق کرونر، مسدود نمی باشد.