مسدود شدن سرخرگ تغذیه کننده قلب (انسداد سرخرگ کرونر) بیماری های قلبی و عروقی

آناتومی عروق کرونر

گردش خون قلب ما توسط دو شاخه اصلی چپ و راست تامین می شود. شاخه کرونری راست عموماٌ از طریق یک دهانه مستقل از ریشه آئورت جدا می شود که به اسم علمی (Right Coronary Artery) R.C.A خوانده می شود. این رگ پس از اینکه چند شاخه عروقـی جانبی جهت مشروب کردن سمت راست قلـب و بخشی از سیستم هدایتی قلب می دهد خود به دو شاخه انتهائی تقسیم می شود که علاوه بر مشروب کردن قسمتی از قاعده قلب و دیواره بین بطنی، ارتباطاتی با سیستم کرونری چپ نیز پیدا می کند. این دو شاخه کرونری را اصطلاحاٌ P.D.A(Posterior Descending Artery)  و شاخه P.R.L(Poster lateral branch) می نامیم.

سیستم کرونری چپ نیز از یک دهانه دیگری از ریشه آئورت صعودی منشاء می گیرد. ابتدائی ترین قسمت شاخه چپ که معمولاٌ 2- 1 سانتی متر بیشتر طول ندارد اصطلاحاٌ L.M (Left Main) می نامیم و پس از آن به دو شاخه اصلی به نام شاخه نزولی قدامی یا L.A.D(Left Anterior Descending)  و شاخه سیرکومفلکس چپ یا L.C.X(Left Circumflex Artery) تقسیم می شود.

شاخه LAD که به نوعی مهم ترین رگ کرونری است قسمت عمده ای از بطن چپ و دیواره بطنی را مشـروب می سازد . شاخه LCX نیز به شاخه هائی به نامOM (Obtus Marginalis)  تقسیم می شود که معمولاٌ تعداد اینها 3-1 عدد است.

تعریف بیماری و عوامل زمینه ساز بیماری

بطور کلی هرگاه یک یا چند تنگی یا انسداد در مسیر عروق کرونری وجود داشته باشد و منجر به کاهش میزان خون عبوری از مسیر رگ گردد، بیماری عروق کرونر نامیده می شود. مهم ترین و شایع ترین علت تنگی یا انسداد کامل عروق کرونر تصلب شرائین یا آترواسکلروز (Atherosclerosis) است. بیماری های دیواره شریان ها که اصطلاحاٌ آرتریت گفته می شود، تروما، بیماری مادرزادی و گاهاٌ آمبولی به داخل عروق کرونر هم از علل نا معمول بیماری عروق کرونر هستند.

آترواسکلروز حالتی است که به علت رسوب مواد مختلفی در داخل عروق سبب تنگی و حتی انسداد کامل یک رگ می تواند باشد. این مجموعه رسوبی را که اصطلاحاٌ پلاک «Plaque» می نامیم. خود از اجزائی ساخته شده است که مهمترین آنها عبارتند از: اجزاء چربی بخصوص کلسترول، کلسیم و محصولات خونی نظیر پلاکت و فیبرین که یکی از اجزاء سیستم انعقادی گردش خون است.

اصولاٌ پروسه آترواسکلروز زمانی شروع می شود که داخلی ترین لایه جدار شریان ها (اندوتلیوم) به نوعی دچار آسیب شده باشد. پیش زمینه های متعددی برای شروع این آسیب و تشکیل پلاک و در نهایت بروز آترواسکلروز شناخته شده اند که مهمترین آنها عبارتند ازمصرف دخانیات، فشار خون بالا( هیپرتانیون) ، بی تحرکی و چاقی، میزان بالای کلسترول و تری گلیسیرید خون، سن بالا، بیماری قند( دیابت) و زمینه های ارثی و تیپ شخصیتی.

باید توجه کرد که بسیاری از این عوامل خطر ساز (ریسک فاکتورها) بالقوه قابل کنترل هستند و به سادگی می توان متوجه شد که با عدم مصرف دخانیات، رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی و ورزش مرتب به منظور تنظیم وزن بدن و فشار خون، میزان چربی های خون و حتی کنترل بیماری قند می توان به میزان قابل توجهی از بروز پدیده آترواسکلروز و بیماری عروق کرونر پیشگیری کرد.

نکته مهم دیگری که حتماٌ باید توجه داشت اینست که آترواسکلروز یک رخداد مزمن است یعنی اینکه طی سال ها ممکن است دچار درجاتی از آترواسکلروز باشیم بدون اینکه علامتی از بیماری داشته باشیم. بنابراین بیماری عروق کرونر نه یک شبه ایجاد می شود و نه یک شبه قابل پیشگیری و درمان است، لذا لازم است سبک زندگی خود را در تمام مدت عمر به صورت مناسبی تنظیم کنیم. سه عامل کار و فعالیت، استراحت و خواب و تغذیه سبک زندگی ما را مشخص می کنند. امروز تنش های مختلف زندگی ( استرس ها ) نقش بسیار مهمی در بروز بیماری عروق کرونر دارند. تنش ها هم به صورت مستقیم و به واسطه ترشح مواد خاصی در بدن و هم به صورت غیر مستقیم به واسطه افزایش ضربان قلب، فشار خون و افزایش نیاز به مصرف خون می توانند بستر مناسبی برای بروز یا تشدیدبیماری عروق کرونر شوند. گرچه انتظار از بین بردن تمامی این تنش ها در دنیای امروزی غیر واقعی بنظر می رسد ولی کاستن این تنش ها امری ممکن و بسیار سودمند است. همچنین خیلی از اوقات می توان با افزایش باورهای ذهنی و دینی و آمادگی و آرامش روانـی بیشتـر تحمل این استـرس ها را راحت تر کرد تا از تاثیر روانی و جسمی این تنش ها به میزان قابل توجهی کاسته شود. لازم است به این نکته توجه داشته باشیم که فعالیت های روزه مره و شغلی نمی تواند جایگزین فعالیت های ورزشی مرتب باشد.

گرچه افرادی که فعالیت های روزمره بیشتری دارند و مشاغلی دارند که تلاش و فعالیت بدنی بیشتری را می طلبد، در مقایسه با افرادی که شغل های اداری و به اصطلاح پشت میز نشینی دارند عموماٌ شرایط بهتری از نظر پیشگیری بیماری عروق کرونر می توانند داشته باشند ولی نباید فعالیت های ورزشی روزمره حداقل 20- 15 دقیقه ای را فراموش کنیم چرا که فعالیت های شغلی روزمره عموماٌ در محیط بیرونی و درونی تنش زائی انجام می شود در حالیکه فعالیت های ورزشی مثل پیاده روی، حرکات نرمشی، شنا، دوچرخه سواری، کوهنوردی، در یک فضای ذهنی آرام و محیط کم استرس انجام می شوند. گرچه انجام فعالیت های ورزشی در ابتدای صبح به دلیل هوای مطلوب تر مرسوم است و برخی نیز توجیه می کنند ولی تفاوتی در زمان های مختلف شبانه روز برای ورزش نبایستی متصور بود و هر فردی متناسب با سن، شغل، ساعات خواب می تواند زمان مناسبی برای فعالیت های ورزشی انتخاب کند تا سختی بیدار شدن از خواب صبحگاهی، عدم وجود زمان کافی، مشغله زیاد بهانه ای برای ورزش نکردن یا ترک آن نگردد. اما تداوم ورزش، برنامه منظم ورزشی، افزایش تدریجی زمان و شدت فعالیت فیزیکی نقش بسزائی در سلامتی قلبی ما می تواند داشته باشد.

علائم بیماری عروق کرونر

درد سینه بارزترین و شایع ترین علامت بیماری است. این درد را به نام آنژین صدری می شناسیم. درد سینه با منشاء قلبی عموماٌ تمام سطح سینه را فرا می گیرد گرچه ممکن است قسمت محدودی از سینه دچار درد گردد و یا حتی تنها بیمار احساس درد سوزشی سر دل پیدا کند و یا اینکه تنها احساس سنگینی و فشار روی قفسه سینه خود کند. این درد می تواند به گردن، چانه، بازوی چپ، شانه چپ و بین دو کتف انتشار پیدا کند. مهمترین مشخصه این گونه درد های سینه این است که معمولاٌ باانجام فعالیت مثل کار کردن، دویدن، بالا رفتن از پله، پیاده روی در مسیر سربالائی، صرف یک غذای سنگین و حجیم و یا هیجانات روحی شدید ایجاد می شود یا در اثر این عوامل شدت درد بیشتر می شود، معمولاٌ دقایقی طول می کشد و بیمار را مجبور به قطع فعالیت فیزیکی و استراحت می کند و عموماٌ با دقایقی استراحت درد ساکت می شود و وقتی بیمار فعالیت خود را از سر می گیرد مجدداٌ درد با همان مشخصات تکرار می شود. این فرم مشخص درد سینه قلبی را اصطلاحاٌ آنژین صدری پایدار (stable) می نامیم. درد سینه با منشاء بیماری عروق کرونری همیشه با انجام فعالیت فیزیکی ایجاد نمی شود. این درد ممکن است بطور ناگهانی در حین استراحت نیز رخ دهد یا حتی بیمار با درد سینه از خواب صبحگاهی بیدار شود.

این حالت مخصوصاٌ در بیمارانی که علایمی از آنژین صدری پایدار قبلاٌ داشتند و یک روز کاری پر استرس و سنگین را پشت سر گذاشته اند، بیشتر دیده می شود. این درد معمولاٌ زمان بیشتری طول می کشد و حتی ممکن است بیمار بیش از نیمساعت این درد را تجربه کند. این بیماران معمولاٌ احساس سنگینی و فشار در کل قفسه خود دارند و فشار یک سنگ بزرگ را روی سینه خود حس می کنند و یا اینکه احساس سوزش شدید و منتشر در سینه خود می کنند که باز ممکن است به گردن، بین دو کتف، سر دل، شانه و بازوی چپ انتشار پیدا کند. این گونه درد سینه قلبی را آنژین صدری ناپایدار(unstable Angina) می نمامیم. این نوع آنژین صدری معمولا بیانگر درگیری وسیع تر عروق کرونر و شدت وخامت بیماری است و توجه ویژه و عاجلی می طلبد.

 یکی دیگر از علایم مهم بیماری عروق کرونری احساس خستگی زودرس است. هر زمان فردی احساس کرد که نسبت به گذشته توانائی جسمی کمتری در انجام کار های مشابه روزمره دارد بایستی به فکر بیماری عروق کرونر هم باشد. به عنوان مثال اگر محل کار یا زندگی فردی در طبقه دوم ساختمانی باشد و متوجه شود دیگر به راحتی گذشته نمی تواند پله ها را بالا برود و زودتر از معمول خسته می شود یا دچار درد و سنگینی قفسه سینه می شود، لازم است به پزشک خود مراجعه و تحت بررسی قرار گیرد.

تنگی نفس حین فعالیت و به بیان ساده تر «کم آوردن نفس» یکی دیگر از علائم مهم بیماری است. بیمارانی که درگیری عروق کرونری دارند در جریان فعالیت بدنی خود به دلیل افزایش نیاز به اکسیژن و خونرسانی و عدم پاسخگوئی مناسب قلب این افراد در تامین نیاز فوق دچار احساس تنگی نفس و نفس نفس زدن بیمار می شود. البته بایستی توجه کرد که همه انسان ها متناسب با شرایط جسمی خود با انجام فعالیت های سنگین بدنی دچار این حالت می شوند ولی نکته اساسـی اینست که در بیماری عروق کرونـر، فـرد با انجـام فعالیت های سـاده مثل

بالا رفتن از چند پله، راه رفتن سریع، بالا آمدن از سربالائی، حمل یک وسیله نه چندان سنگین دچار تنگی نفس می شود. نکته مهم تر اینست که بیمار با انجام فعالیت هائی که قبلاٌ به راحتی انجام می داد دچار تنگی نفس گردد و این تغییر وضعیت و شرایط بسیار حائز اهمیت است.

لازم به یادآوری است افرادی که از بیماری دیابت رنج می برند ممکن است علیرغم درگیری عروق کرونر دچار آنژین صدری مشخصی نشوند و تنها تظاهر بیماری، احساس خستگی زودرس و تنگی نفس فعالیتی باشد.

عوارض آترواسکلروز و تنگی عروق کرونر

همانطور که قبلاٌ اشاره شد، فرایند آترواسکلروز یک سیر بطئی دارد که حتی در برخی از افرادی که عوامل مستعد کننده زیادی دارند از سنین جوانی شروع می شود. با گذشت سال ها پلاکهای داخل عروقی وسیع تر شده و سبب تنگ تر کردن بیشتر فضای داخلی عروق کرونر می شوند و در نهایت به یک حد بحرانی می رسد. این آستانه بحرانی معمولاٌ زمانی است که پروسه آترواسکلروز سبب کاهش سطح مقطع رگ به میزان حداقل 75٪ گردد. در این زمان است که بیمار دچار علائم بیماری شده و آنژین صدری پایدار را تجربه می کند. در این شرایط وقتی بیمار در حال استراحت است میزان نیاز قلب فرد به جریان خون توسط سیستم عروق کرونر قابل تاٌمین است و اتفاقی رخ نمی دهد. اما وقتی این بیمار فعالیت فیزیکی پیدا می کند یا به علت هر گونه استرس روانی و جسمی فعالیت قلبی وی افزایش می یابد، میزان خونی که از رگ های کرونر تنگ شده عبور می کند. برای تامین نیاز های افزایش یافته قلب وی کفایت نمی کند و یک نا همخوانی بین میزان نیاز و مصرف به خون اکسیژن دار و میزان تاٌمین این خون مورد نیاز پیدا می شود. این عدم تناسب در خون رسانی به خود ماهیچه قلب را اصطلاحاٌ ایسکمی قلبی می نامیم. شاه علامت ایسکمی قلبی، آنژین صدری است، که در واقـع یک واکنـش جبـرانی هم می تواند داشته باشد چرا که درد باعث می شود بیمار قادر به ادامه فعالیت نباشد و دست از فعالیت بردارد که همین امر نیاز به خونرسانی را کم می کند و سبب رفع درد سینه می شود. متعاقب هر گونه ایسکمی متابولیسم هوازی قلب کم شده و متابولیسم بی هوازی که نیازی به وجود اکسیژن ندارد، فعالیت خود را شروع می شود. در نتیجه این متابولیسم بی هوازی موادی تولید می شوند که بطور مستقیم می تواند انقباضات ماهیچه قلب را بطور موضعی کاهش دهد و سبب بروز ضعف پمپ قلبی و پدیدار شدن علائمی نظیر تنگی نفس و احساس خستگی زودرس گردد. در این مرحله از بیماری اگر بیمار آگاه باشد و با مراجعه به موقـع و تشخیص زودرس بیمـاری اقدام های درمانی لازم انجام گیرد، بیماری عروق کرونر را می توان بدون بجا گذاشتن عارضه مهم درمان کرد. اما متاٌسفانه روند بیماری همیشه چنین نیست، چرا که برخی از بیماران به عایم خود توجهی نمی کنند و علایم خود را به استرس های کاری، خستگی جسمی، ناراحتی معده و غیره نسبت می دهند تا اینکه شدت درد به حدی باشد که آنها را مجبور به توجه و مراجعه به پزشک کند. در یک دسته دیگر از بیماران، علیرغم اینکه شدت تنگی به حد و اندازه ای که گفتیم نرسیده است و لذا علامت قابل توجهی ندارند.

جراحی بای پس عروق کرونر

عمل جراحی بای پس عروق کرونر قلب  (bypassبه معنی دور زدن است) یکی از متداول ترین و مؤثرترین اعمال جراحی برای درمان انسداد سرخرگ کرونر به وسیله لخته خون است. برای انجام عمل جراحی بای پس عروق کرونر قلبی قسمتی از یک رگ خونی از ساق پا (به ویژه سیاهرگ صافن)، بازو، قفسه سینه یا شکم برداشته و به سرخرگ کرونر مبتلا به تنگی یا انسداد پیونده زده می شود و در نتیجه خون، ناحیه مبتلا به بیماری یا انسداد را دور می زوند. عمل جراحی بای پس عروق کرونر در مواردی که تغییر شیوه زندگی و داروهای تجویز شده برای درمان تنگی یا انسداد سرخرگ کرونر بی تأثیر هستند به کار می رود. همچنین از عمل جراحی بای پس عروق کرونر در تنگی شدید یا انسداد سرخرگ اصلی کرونر چپ یا بی تأثیر بودن آنژیوپلاستی یا استنت استفاده می شود. در جراحی بای پس عروق کرونر پس از برش وسیع دیواره قفسه سینه، در حالی که جریان خون به طور موقت از یک ماشین قلب – ریه مصنوعی عبور داده می شود، قفسه سینه باز می شود و قلب بیمار به طور موقت متوقف می شود. طی این مرحله، ماشین قلب-ریه مصنوعی کار می کند و خون را در بدن به جریان در می آورد. دو انتهای رگ انتخاب شده از قسمت دیگری از بدن به بالا و پایین سرخرگ مسدود شده دوخته می شود. در روش های جراحی بای پس عروق کرونر جدید نیازی به ایجاد برش های بزرگ یا ماشین قلب- ریه ندارند و از طریق ایجاد چند برش کوچکتر انجام می شوند.

نکته: معمولاً خطر مرگ در عمل جراحی بای پس عروق کرونر قلب کم است ولی در هر صورت به وضعیت عمومی سلامتی بیمار بستگی دارد.

عوارض جراحی بای پس عروق کرونر

بعضی از بیماران به دنبال جراحی بای پس عروق کرونر دچار کاهش حافظه و سایر عملکردهای شناختی می شوند. این عارضه بیشتر در افراد مسن تر، افراد مبتلا به فشار خون بالا، بیماری ریوی و افرادی که الکل زیادی مصرف می کنند روی می دهد. در اکثر موارد این عارضه ناشی از جراحی بای پس عروق کرونر به تدریج طی ۶ تا ۱۲ ماه برطرف می شود. خطر دیگر جراحی بای پس کرونر، احتمال کنده شدن رسوب های چربی تجمع یافته بر روی دیواره داخلی سرخرگ آئورت مبتلا به تصلب شرایین، در هنگام بستن موقت آن به منظور استفاده از ماشین قلب-ریه است. این رسوب ها ممکن است به مغز برسند و سکته مغزی ایجاد نمایند. البته امروزه جراحان با استفاده از روش های تصویربرداری جدید در جراحی بای پس عروق کرونر می توانند پنس های مخصوص بستن آئورت را در محل هایی که این سرخرگ دارای پلاک های رسوب چربی نیست قرار دهند.

نکته ای که باید ‏در نظر گرفته شود:

 عمل جراحی بای پس عروق کرونر فقط  منجر به رفع تنگی های  شدید موجود ‏می شود و در صورت عدم رعایت نکات پزشکی  برای پیشگیری ( مثل تغذیه سالم، ورزش ، قطع سیگار، کنترل فشار خون بالا و چربی خون ) و ادامه وجود عوامل خطر آترواسکلروز، امکان انسداد عروق پیوندی ویا  ایجاد ‏تنگی های جدید در سایرنقاط سرخرگ های کرونر و احتمال سکته های مجدد  قلبی  وجود خواهد داشت.

افرادی که تحت عمل جراحی بای پس عروق کرونر قرار گرفته ‏اند نیز در معرض تنگی در عروق تعبیه شده (گرافت ها) می باشند و در صورت ایجاد علائم ‏آنژینی و درد قفسه سینه ممکن است آنژیوگرافی مجدد لازم باشد. در صورت ایجاد تنگی در ‏عروق پیوند شده معمولاً آنژیوپلاستی این عروق منجر به رفع تنگی می شود اما گاهی نیاز به جراحی مجدد بای پس عروق کرونر وجود خواهد داشت.

پس از جراحی بای پس عروق کرونر

معمولاً بیمار ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از جراحی بای پس عروق کرونر ، در بخش مراقبت های ویژه قلبی (CCU) تحت نظر قرار می گیرد و سپس ۴ تا ۷ روز در بخش قلب بستری و سپس مرخص می شود. بهبودی کامل بعداز جراحی بای پس عروق کرونر چند ماه طول می کشد ولی معمولاً بیمار می تواند حدود یک ماه تا ۶ هفته بعد از جراحی بای پس عروق کرونر به کار خود برگردد. باید انجام فعالیت های بدنی سنگین و رانندگی را تا زمان جوش خوردن محل جراحی بای پس عروق کرونر محدود کرد.

ممکن است احساس کنید دوران بهبودی شما بعد از جراحی بای پس عروق کرونر به کندی سپری میشود. ممکن است دچار اختلال در خواب خود شده باشید و یا احساس کنید که در بعضی از روزها انرژی و  توان شما کمتر است. کلیه این مسایل بعد از جراحی بای پس عروق کرونر طبیعی است ، و نباید مضطرب شوید.

نکته خیلی مهم طی کردن دوران باز توانی قلب است که به شما کمک میکند ضمن کسب اعتماد به نفس سریع به زندگی عادی خود برگردید.

 درمان تنگی عروق کرونر با روش آنژیوپلاستی یا PCI 

در آنژیوپلاستی که برخی افراد آن را با نام بالون زدن یا استنت گذاری (فنر گذاشتن) می ‌نامند، پزشکان بعد از آنژیوگرافی ، بالونی تنها یا بالونی که روی آن استنت قرار دارد را وارد رگ‌ قلب (عروق کرونر) کرده و در محل مسدود رگ تعبیه می‌ کنند و با این کار سبب کاهش انسداد رگ شده، در نتیجه خون دوباره در رگ ‌ها به جریان درمی‌آید. بالون با کمپرس و چسباندن پلاک های آترواسکلروتیک موجب رفع تنگی عروق کرونر میشود و استنت‌ها، تورینه های فنری کوچکی هستند که مانند یک ستون در رگ ‌ها کار گذاشته می ‌شوند تا مانع برگشت دیواره رگ و انسداد مجدد آن شوند و بدین ترتیب احتمال تنگی مجدد در آینده کمتر می شود.

بالون زدن

اوایل فقط بالون در دسترس بود که با توجه به عود مکرر تنگی عروق کرونر، استنت ها یا همان فنرهای داخل عروقی ابداع شدند. امروزه در موارد خاص و نادری فقط از بالون داخل کرونری استفاده می شود و در اغلب موارد بعد از بالون زدن (یا همراه با بالون زدن) استنت داخل کرونرقلب تعبیه می شود.

 ۲- درمان تنگی عروق کرونر با روش جراحی CABG یا پیوند بای ‌پس عروق کرونر قلب

جراحی CABG یک عمل جراحی باز است که در آن، از یکی از وریدهای پا یا شریانهای دست یا سینه ای که به عضلات خون می ‌رساند، برداشته شده و یک سر‌ آن را به آئورت و سر دیگر آن را به پشت قسمت مسدود شده ی قلب، پیوند می ‌زنند. این روش معمولا برای درمان تنگی عروق کرونر و در افرادی استفاده می ‌شود که بیش از دو یا هر سه رگ اصلی کرونر آن ها تنگی ‌های وسیع به خصوص در قسمت ‌های ابتدایی رگ دارد.

اما در افرادی که یک یا دو رگ از رگ‌ قلب (کرونری ) مسدود شده و اندازه (طول ضایعه) و یا محل آن انسداد برای آنژیوپلاستی نا مناسب است، انجام می گیرد. اما در صورت مناسب بودن ضایعه، آنژیوپلاستی که در طی آن بالون ‌می ‌زنند و سپس در اغلب موارد فنر می‌ گذارند، روش درمانی مناسبی است.

برای بیماران همیشه این سوال مطرح است که بین روش ‌های جراحی باز قلبی (بای ‌پس) و درمان غیر تهاجمی به روش آنژیوگرافی (آنژیوپلاستی یا PCI)، انتخاب کدام متد در درمان تنگی عروق کرونر بهتر و عاقلانه‌ تر است تا کمترین مشکل و عوارض جانبی را برای بیمار در پی داشته باشد و احتمال برگشت ‌پذیری بیماری را هم به حداقل برساند؟

در آنژیوگرافی مشخص می‌ شود که کدام بیمار برای عمل جراحی قلب باز و کدام بیمار برای استنت گذاری مناسب ‌تر است و این بستگی به تعداد و نیز قسمتی از رگ‌ های کرونر دارد که مسدود شده است.

بطور مثال اگر یک یا دو رگ از سه رگ اصلی کرونری مسدود شده باشد و درگیری در ناحیه ابتدایی رگ یا در محل دوشاخه شدن نباشد، آنژیوپلاستی با بالون و استنت گذاری ارجح تر است اما اگر هر سه رگ اصلی گرفتار شده باشد بویژه در بیماران دیابتی یا درگیری تنه اصلی منشا دو رگ اصلی (left main artery) باشد یا در مواردی که فقط یک یا دو رگ درگیر شده اما درگیری در ناحیه ابتدایی رگ یا در محل دو شاخه شدن رگ باشد یا بدلیل طول زیاد تنگی عروق کرونر ویا بدلیل پیچ پیچ بودن مسیر رگ، برای تعبیه استنت مناسب نباشد به بیمار توصیه به جراحی باز بای پس قلبی می شود.

۳- جراحی باز قلب

در آن دسته از بیماران قلبی که برای درمان تنگی عروق کرونر و یا رفع انسداد شریان ‌های قلبی انها روش جراحی ارجح تشخیص داده شده اما خود آنها روش آنژیوپلاستی را برگزیده‌اند، امکان این که مجبور باشند در آینده بعلت عود تنگی عروق کرونر، مجددا از این روش(آنژیوپلاستی مجدد) یا دیگر روش‌های درمان بیماری های قلبی (مثل جراحی باز قلبی) استفاده کنند، وجود دارد.

علارغم تمام پیشرفتهای علمی، تجهیزات پزشکی و افزایش تجربه پزشکان، در برخی بیماران هنوز هم عمل بای‌ پس قلب بهترین و مناسب ‌ترین گزینه برای باز کردن عروق مسدود قلب است. به همین خاطر بیماران، قبل از هر تصمیمی باید در مورد اثربخشی بیشتر بای ‌پس و امکان برگشت‌ پذیری بیشتر در روش آنژیوپلاستی فکر کنند و بهترین روش را با توجه به شرایط خود و توصیه پزشکشان برگزیند. به عبارت دیگر عمل باز قلب بهترین پیشنهادی است که می ‌توان به بیماران دچار انسداد عروق قلبی با درگیری هر سه رگ اصلی ، یا درگیری تنه اصلی منشا دو رگ اصلی سمت چپ (left main artery) ، یا در مواردی که فقط یک یا دو رگ درگیر شده اما درگیری در ناحیه ابتدایی رگ یا در محل دو شاخه شدن رگ باشد یا بدلیل طول زیاد تنگی عروق کرونر یا مسیر پیچ پیچ رگ، برای تعبیه استنت مناسب نباشد، کرد.

مطالعات در این گروه بیماران نشان داده که احتمال بازگشت تنگی عروق کرونر قلب و احتیاج مجدد به روش ‌های درمانی دیگر(پس از یک سال) در بیمارانی که آنژیوپلاستی کرده‌اند، دو برابر است. و اگر بیماران قلبی می‌خواهند برای دراز مدت از مشکلات قلبی خلاص شوند باید جراحی باز پیوند عروق (بای پس قلبی ) را بپذیرند (بویژه در بیماران دیابتی).

طول مدت عمل باز قلب تقریبا ۵ ساعت است که بیمار در تمام این ساعات در بی‌ هوشی کامل به سر می ‌برد. معمولا اگر مشکلی نباشد بعد از یک یا دو روز از ای سی یو به بخش و تقریبا روز سوم تا پنجم مرخص می شود و طی چند هفته بعد از عمل، او سلامت خود را به دست ‌آورده و فعالیت ‌های روزمره‌اش را از سر می ‌گیرد، اما آنژیوپلاستی حدود یک تا دو ساعت طول کشیده و بدون بیهوشی عمومی فقط با بی حسی کشاله ران ( بدون باز کردن قفسه سینه) انجام می شود. بیمارانی که آنژیوپلاستی می ‌شوند، حدودا از ۳ یا ۴ روز بعد از عمل می ‌توانند مانند سابق(اگر در مواردی منع پزشکی مثل سکته قلبی اخیر یا نارسایی قلبی و… نداشته باشند) به کارهای خود بپردازند.

 

برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره های درج شده تماس حاصل فرمایید.