نوار قلب
نوار قلب (ECG) کشیده شدن نموداری پتانسیل های تولید شده توسط قلب و در واقع نوار فعالیت الکتریکی قلب را الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب میگویند.
امواج الکتریکی قلب توسط دستگاه الکتروکاردیوگراف بر روی کاغذ شطرنجی مخصوصی که از تعدادی مربع ریز و درشت تشکیل شده است ترسیم می‌شوند.
سیگنالها بواسطه الکترودهای فلزی که به کمک پرستار یا تکنسین به اندامها و قفسه سینه متصل می‌شوند که یکی از بی‌خطرترین و ساده ترین اقداماتی است، اطلاعاتی ارزشمند در مورد قلب به متخصص قلب و عروق و فشار خون می‌دهد، که بواسطه دستگاه نوار قلب دریافت و ثبت میگردد.
بعد از انجام تست نوار قلب، پرستار یا تکنسین الکترودها را از بدن بیمار جدا می‌کند که ممکن است بعد از جدا کردن الکترودها، پوست در محل آن، کمی حساس و قرمز شود که اغلب این موضوع مهمی نیست و نیازی به درمان ندارد. بیمار پس از انجام تست نوار قلب میتواند براحتی به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.
نوار قلب به عنوان اقدامی روتین و اولیه در بررسی دردهای قلب و سکته‌های قلبی ارزش خاصی دارد که برای تمام کسانی که مشکوک به آنژین صدری و سکته قلبی و مشکلات حاد قلبی باشند توصیه و انجام میشود .
نوار قلب در بررسی وضعیت کلی بدن نیز واجد اهمیت است نه تنها وضعیت قلب بلکه میزان پتاسیم خونی را که تأثیر مستقیم روی نوار قلب می‌گذارد که حتماً باید صحت آن مورد بررسی قرار گیرد را نشان می‌دهد.
از سوی دیگر در مسمومیتهای دارویی و بیماریهای ریوی سکته‌های مغزی نیز نوار قلب ممکن است تغییرات خاصی را نشان دهد که تشخیص آن به عهده متخصص قلب است.
صحت نتایج نوار قلبی بستگی به بیماری دارد که پزشک قصد تشخیص یا درمان آن را دارد. این نکته را هم میبایست در نظر داشت که برخی از مشکلات قلب هم در نوار قلبی آشکار نمی‌شوند، زیرا برخی بیماری‌ها هیچ نشانه‌ای در نوار قلبی بیمار برجا نمی‌گذارند .
انجام تست نوار قلب قبل از انجام جراحی‌های بازقلب ضروری است برای بررسی نحوه تاثیر یک داروی خاص یا یک وسیله درمانی خاص بر روی قلب فرد بیمار، انجام تست نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام را پزشک متخصص قلب ممکن است تجویز نماید.
چرا از بیمار نوار قلب گرفته می شود؟
نوارقلب روش غیرتهاجمی بدون درد، برای تشخیص انواع بسیاری از مشکلات قلبی معمول است. پزشک ممکن است از نوار قلب برای تشخیص موارد زیر استفاده کند:
- بی نظمی در ریتم ضربان قلب (آریتمی)
- اگر شریان مسدود یا تنگ شده در قلب (بیماری عروق کرونر) باعث درد قفسه سینه یا حمله قلبی شوند
- مشکلات ساختاری حفره های قلب
- حمله قلبی گذشته
- چگونگی روند درمانی بیماری های قلبی، مانند ضربان ساز( پیس میکر ) در حال کار
اگر شما سابقه خانوادگی بیماری های قلبی دارید ، پزشک ممکن است نوارقلب را به عنوان یک تست غربالگری اولیه پیشنهاد دهد، حتی اگر شما هیچ علایمی نداشته باشید. معلوم نیست که چگونه الکترو کاردیوگرام ها در غربالگری افرادی که هیچ نشانه ای ندارند، کمک کننده هستند.
خطرات نوار قلب چیست؟
نوارقلب یک روش بی خطر است. شما ممکن است یک ناراحتی جزئی، شبیه به از برداشتن چسب پانسمان، زمانی که الکترود های ثبت کننده از قفسه سینه تان برداشته می شوند، احساس کنید. گاهی ممکن است بدن به نوار الکترود حساس باشد و سبب قرمزی یا تورم بر روی پوست شما شود.
در یک تست استرس ، در حالی که شما ورزش می کنید و یا بعد از مصرف داروهایی که اثراتی شبیه به فعالیت بدنی دارند، ECG یا نوار قلب برداشته می شود که ممکن است باعث ضربان قلب نامنظم یا به ندرت، یک حمله قلبی شوند . این عوارض جانبی توسط ورزش و یا دارو، نه خود ECG ایجاد می شوند.
هر گونه خطر برق گرفتگی در طول انجام نوارقلبی وجود ندارد. الکترودهای قرار داده شده بر روی بدن شما تنها فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می کنند. الکترودها برق را ساطع نمی کنند.
آمادگی بیمار برای انجام تست نوار قلب
آماده سازی ویژه ای لازم نیست. با این حال، پزشک در مورد داروها و یا مکمل های که مصرف می کنید، با شما صحبت خواهد کرد. برخی از داروها و مکمل ها ممکن است بر روی نتیجه نوار قلب شما تاثیر بگذارند.
نوارقلب می تواند در مطب پزشک یا بیمارستان انجام شود و اغلب توسط یک تکنسین اینکار صورت می گیرد. پس از تغییر به یک لباس بیمارستان، شما بر روی یک تخت بررسی دراز می کشید.
الکترودها که اغلب ۱۲ تا ۱۵ تا هستند، به دست ها، پاها و قفسه سینه متصل خواهند شد. الکترودها پدهای چسبنده اعمال شده با ژل یا نوار برای کمک به تشخیص و هدایت جریان الکتریکی قلب شما می باشد. اگر شما در قسمت های بدن خود که در آن الکترودها قرار داده خواهد شد، مو داشته باشید، تکنسین ممکن است برای چسبیدن صحیح الکترودها، مقداری از موها را بتراشد.
شما می توانید به طور معمول در طول انجام نوار قلب نفس بکشید. با این حال، اطمینان حاصل کنید که شما برای دراز کشیدن آماده هستید. حرکت کردن، صحبت کردن و یا تکان خوردن ممکن است بر روی نتایج تست الکتروکاردیوگرام شما تاثیر گذارد. نوار قلب استاندارد فقط چند دقیقه طول می کشد.
همانطور که شما بر روی تخت دراز کشیده اید، الکترودها پالس هایی را ثبت خواهند کرد که ضربان قلب شما را ایجاد می کنند. این پالس ها به شکل امواج بر روی نمایشگر رایانه ثبت و یا بر روی کاغذ چاپ می شوند. پزشک با مشاهده امواج حرکت های نرمال پالس ها را خواهد دید.
اگر شما یک بی نظمی ضربان قلب که گهگاه رخ می دهند داشته باشید، ممکن است فرآیند انجام نوار قلب یا ECG بیشتر از چند دقیقه زمان برد. در چنین شرایطی پزشک ممکن است انواع دیگری از ECG را توصیه کند که در ادامه معرفی شده اند.
– هولتر مانیتورینگ ضربان قلب
هولتر مانیتورینگ ضربان قلب به عنوان یک مانیتور ECG سیار شناخته می شود، یک مانیتور هولتر ریتم قلب شما را برای یک دوره ۲۴ ساعته ثبت می کند. سیم هایی از الکترود بر روی قفسه سینه به یک دستگاه ثبت کننده با باطری وارد شده و در جیب شما و یا بر روی یک تسمه یا بند حمل می گردند. در حالی که شما این مانیتور را می پوشید، تمام فعالیت ها و علائم خود را در طی روز یادداشت خواهید کرد. پزشک یادداشت های شما را با اطلاعات ثبت شده توسط دستگاه مقایسه کرده تا علت علایم شما را بفهمد.
– ثبت کننده رویداد
اگر علایم شما اغلب رخ نمی دهند، ممکن است پوشیدن یک دستگاه ثبت کننده رویداد به شما توصیه شود . این دستگاه شبیه به یک مانیتور هولتر است، اما اجازه می دهد تا شما ثبت ریتم قلب خود را تنها زمانی که علائم اتفاق می افتد، انجام دهید . شما می توانید یافته های ECG را از طریق خط تلفن برای پزشک خود ارسال کنید.
– تست ورزش
اگر مشکلات قلبی شما اغلب در طول ورزش رخ می دهد، پزشک ممکن است بخواهد در طول یک ECG شما بر روی تردمیل راه بروید و یا بر روی دوچرخه ثابتی پدال بزنید. این یک تست استرس یا تست ورزش نامیده می شود. اگر شما مبتلا به یک وضعیت پزشکی می باشید که برای شما راه رفتن را مشکل می کند، ممکن است به شما دارویی برای تقلید اثر ورزش بر قلبتان تزریق شود .
نوار قلبي روشي است كه با استفاده از امواج الكتريكي قلب افراد به وضعيت فيزيكي و بيماريهاي احتمالي قلبي در فرد پي مي بريم. الكتروكارديوگرام روش بدون دردي است كه فعاليت الكتريكي قلب را ضبط مي كند. نوار قلب يكي از بي خطرترين و ساده ترين اقداماتي است كه اطلاعاتي ارزشمند در مورد قلب به پزشك مي دهد. جريان الكتريكي منتشر شده از قلب توسط الكترودهايي كه با رنگهاي مختلف استاندارد به دست ها و پاها و جلوي سينه وصل مي شوند مي تواند در تشخيص بيماريهاي قلب با ارزش باشد . نوار قلب در بررسي دردهاي قلبي و سكته هاي قلبي ارزش بالائي دارد و به عنوان اقدام روتين در تمام كساني كه مشكلات حاد قلبي دارند صورت مي گيرد.
بهتر است فرد بدور از دسترس بوده و وعده غذايي سنگين نخورده باشد. در ضمن اتاق نوار قلب بايد گرم باشد تا وي دچار لرزش بدن نشود ، زيرا لرزش بدن ( چه عمومي يا در اثر سرما ) روي نوار قلب تأثير سوء مي گذارد و به اصطلاح پارازيت ايجاد مي كند.
موهاي بلند سينه نيز مانع ثبت صحيح نوار قلب مي شوند . نوار قلب هيچگونه برق يا جريان الكتريسته اي به بيمار القاء نمي كند . فرد بايد ساعت و ساير لوازم فلزي خود را در بياورد . حلقه نوار قلب كاغذي مدرج است كه داخل دستگاه قرار دارد و سوزن دستگاه كه كمي گرم شود خطوطي را روي كاغذ ثبت مي كند .
البته دستگاههاي نوار قلب پيشرفته تري نيز ساخته شده اند كه همزمان از چند جهت نوار قلب مي گيرند و در مدت كوتاهي تمام ليدهاي لازم را دريافت مي كنند . از دستگاه الكتروكارديوگرام ۱۰ سيم خارج مي شود كه ۴ سيم به دست ها و پاها و ۶ سيم به جلوي قلب مي روند . اين سيم ها پس از آغشته شدن بادكش سرشان با ژل لوبريكانت به محل مربوطه وصل مي شوند.
امواج الكتريكي در ECG بصورت اوج و فرودهاي متناوب ثبت مي شوند . هر دوره فعاليت الكتريكي قلب شامل چندين قطعه است . اين دوره ها از موج P شروع مي شوند و تا موج P بعدي ادامه مي يابند . P يك موج نسبتاً كوچك است كه انقباض دهليز را نشان مي دهد. بعد از مكثي كوتاه تركيب QRS به چشم مي خورد كه در آن خط نوار قلب حركتي سريع به سمت پائين ، بالا و دو مرتبه به سمت پائين داشته است . اين تركيب در اثر انقباض بطن ها ايجاد مي شود و در نهايت پس از مكثي بلندتر موج T مشاهده مي شود كه پرشدن ناگهاني بطن ها را نشان مي دهد .
ECGيك قطعه ST و چهارفاصله اصلي دارد : QRS,P.R,R-R,Q.R كه تغييرات هر كدام نشان دهنده بيماري خاصي است .
يكي از مهمترين تغييراتي كه در نوارقلبي افراد پيگيري مي شود علائم و نشانه هاي مربوط به سكته قلبي يا M.Iاست كه بسته به نقطه اي از قلب كه دچار مشكل شده است به صورت تغييرات T يا ST و QRS در ليدهاي مختلف قلبي ميشود كه پزشك با كمك آن مي تواند به ميزان و شدت و همچنين نوع سكته قلبي پي ببرد.
نوار قلب کودکان چیست؟
الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب کودکان فعالیت الکتریکی قلب را اندازه گیری می کند. نوار قلب کودکان به پزشک در بررسی نحوه عملکرد قلب و شناسایی مشکلات موجود کمک می کند. نوار قلب کودکان در نمایش سرعت و نظم ضربان قلب، اندازه و موقعیت حفره های قلب و وجود هر نوع آسیبی به سیستم هدایتی و الکتریکی قلب کمک کننده است.
نوار قلب کودکان: چگونه انجام می شود؟
نوار قلب کودکان بدون احساس درد انجام می شود. در نوار قلب کودکان، از کودک خواسته می شود که دراز بکشد و سپس نوارهای فلزی کوچکی (الکترودها) به کمک کاغذهای چسب دار بر روی پوست قرار می گیرند. این الکترودها طبق الگوی استانداردی بر روی شانه ها، قفسه سینه، مچ دست ها و مچ پاها قرار داده می شوند. در بیماران با سن کم ممکن است از داروهای آرام بخش یا خواب آور جهت پرهیز از “تکان و حرکت های” ناخواسته استفاده گردد.
در نوار قلب کودکان، بعد از این که الکترودها در موقعیت مناسب خود قرار می گیرند، از فرد خواسته می شود در حالی که ضربان قلب برای مدت کوتاهی در حال ثبت شدن هستند، نفس خود را نگه دارد. ولی در کودکان کوچک این امر امکان پذیر نیست. در الکتروکاردیوگرام کودکان همچنین از آن ها خواسته می شود که برخیزند و فعالیتی را انجام دهند.
اطلاعات به دست آمده به کمک یک دستگاه تفسیر شده و به صورت یک نمودار کشیده می شوند. نمودار نوار قلب کودکان امواج چندگانه را نشان می دهد که بازتاب کننده فعالیت قلب هستند. ارتفاع، طول و فرکانس امواج نوار قلب کودکان بدین ترتیب خوانده می شوند:
- تعداد امواج بر دقیقه در نمودار نوار قلب کودکان نشان دهنده ضربان قلب است.
- فواصل بین این امواج در نوار قلب کودکان ریتم قلب را نشان می دهند.
- اشکال امواج نحوه کارکرد ایمپالس های الکتریکی قلب، اندازه حفرات قلب و عملکرد هر یک از بخش های قلب در کنار هم را نشان می دهند.
- در نوار قلب کودکان، ثبات امواج اطلاعات خاصی را پیرامون سلامت یا آسیب قلب ارائه می دهد.
نوار قلب کودکان: در تشخیص چه مواردی به کار می رود؟
ضربان قلب هر فرد باید ثابت و یکنواخت باشد. الکتروکاردیوگرام کودکان کندی و سریع بودن غیر طبیعی ضربان قلب، الگوهای ریتمی غیر عادی، انسدادهای هدایتی (ایمپالس های کوتاه مسیر قلب که موجب ناسازگاری ریتمی بین حفره های بالایی و پایینی قلب می شود) و چهار نوع آسیب قلب را شناسایی می کند. این آسیب های قلبی که در نوار قلب کودکان بررسی می شوند شامل موارد زیر هستند:
- هایپرتروفی بطنی. ضخیم شدن غیر طبیعی ماهیچه قلب
- ایسکمی. خون رسانی ناکافی به قلب که به بافت آن آسیب می رساند.
- اختلالات دارویی و الکترولیتی. این اختلالات محیط الکتروشیمیایی قلب را بر هم می زنند.
- اختلالات ساختار سیستم هدایتی قلب
نوار قلب کودکان که به صورت کامپیوتری است به همراه سایر تست ها اطلاعات چندگانه ای را پیرامون قلب فراهم می کنند. این تست ها شامل اکوکاردیوگرام (یک تست امواج فراصوت است که صدای قلب را برجسته می سازد و از انعکاس ها برای ایجاد یک تصویر استفاده می کند) و اسکن های تالیوم (نوعی از تصویربرداری اشعه ایکس که از ردیاب های رادیواکتیو استفاده می کند تا تصویری از قلب ایجاد کند) هستند.
در گذشته نوار قلب کودکان دریک دستگاه ثبت می شد که در یک کاغذ طولانی کشیده می شد؛ با یافته هایی از هر الکترود که در توالی استانداردی ارائه می شدند. اکنون ردیابی های نوار قلب کودکان یا الکتروکاردیوگرام در یک فایل کامپیوتری ذخیره شده و قابل چاپ کردن هستند.